Jan Neefjes
Harnjesweg 37, 6706 AR Wageningen
telefoon: 06 - 28 64 17 09
Email / Route kantoor Wageningen

Hans Bleumink
De Benneken 10, 5283 TL Boxtel
telefoon: 06 - 15 50 71 40
Email
Producten
  Planvorming en
beleidsadvies


Beleidsonderzoek
en -evaluatie


Historisch-
landschappelijk onderzoek


De landschapsbiografie

Groene Burgerinitiatieven

Tekst en
communicatieadvies


Boeken en journalistiek

Workshops en excursies

Cursussen

Netwerk en
opdrachtgevers


groenschrift webdesign  

Landschapsbiografieën Nationale Parken

In 2016 werden vier gebieden verkozen tot 'Mooiste Natuurgebied van Nederland': het Waddengebied, de Veluwe, de Hollandse Duinen en NLDelta-Biesbosch-Haringvliet. Overland maakte, samen met het Kenniscentrum Landschap, de landschapsbiografieën voor deze gebieden. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en Staatsbosbeheer waren opdrachtgever. Beoogd doel is om te laten zien dat Nederlandse natuurgebieden veel meer zijn dan natuur alleen: ze zijn het resultaat van eeuwenlang menselijk gebruik.

Overland maakte daarom een opzet voor de biografieën die uitgaat van de bijzondere kenmerken of kwaliteiten van de gebieden. Deze zogenaamde historisch-landschappelijke karakteristieken zijn de resultante van de landschapsgeschiedenis. Het zijn de landschappelijk sterke punten van de gebieden, waarmee deze het tot 'mooiste natuurgebieden van Nederland' hebben geschopt. In een gebied als de Hollandse Duinen gaat het dan bijvoorbeeld om de structuur van de oude strandwallen die zowel in het cultuurlandschap van de bollenstreek, de opzet van de Wassenaarse landgoederen als in de opbouw van de stad Den Haag herkenbaar is. Of het gaat om de nog in de natuur zichtbare resten van vroegere pogingen het duingebied in cultuur te brengen. Een belangrijke karakteristiek is ook het sterke contrast tussen de lege onbebouwde duinen en de drukke Randstad er direct achter. Hoe verklaren we dat contrast en hoe manifesteert het zich?

Dergelijke landschappelijke karakteristieken zijn operationeel voor mensen die in en met het landschap werken: planologen, terreinbeheerders, natuurontwikkelaars, landschapsarchitecten. Zij krijgen niet alleen een beschrijving van die karakteristieken, maar ook het historische verhaal erachter. Wie het ontstaan van deze bijzondere gebieden begrijpt, kan ook werken aan de toekomst ervan.

Van de landschapsbiografie verscheen in 2021 een uitgebreidere versie, die in de boekhandels te koop is. De Veluwe, landschapsbiografie van Nederlands grootste Natuurgebied.

De ruimtelijke opbouw van Den Haag is verklaarbaar uit de ondergrond van strandwallen en het vroegste agrarische gebruik.

Het landschap van dit stuifzand bij Harskamp is zowel te verklaren uit eeuwenlang boerengebruik van uiterst arme zandgronden, als uit de militaire oefeningen die er sinds de twintigste eeuw worden gehouden.

Het redactieteam van de biografieën:
Jan Neefjes, Hans Bleumink (Overland) en Theo Spek (Kenniscentrum Landschap van de Rijksuniversiteit Groningen).
Hans Bleumink (Overland) verzorgde de eindredactie van alle biografieën.

De biografieën en hun onderzoekers/auteurs:
Jan Neefjes (Overland):
Landschapsbiografie Nationaal Park Hollandse Duinen
Lisa Timmerman (Kenniscentrum Landschap):
Landschapsbiografie Nationaal Park NLDelta - Biesbosch-Haringvliet
Meindert Schroor (Bureau Varenius):
Landschapsbiografie van het Waddengebied


Lees ook:
  • Landschapsbiografieën van Overland
  • Tips voor de landschapsbiografie
  • Welkom bij Overland

    Overland is het bureau van Hans Bleumink en Jan Neefjes. We adviseren bij ruimtelijke ontwikkelingen in het landelijk gebied. We verrichten cultuurhistorisch en beleidsmatig onderzoek, adviseren over communicatie en begeleiden planvorming. Resultaten daarvan geven we weer in heldere teksten voor zowel professionals als het grote publiek. We staan voor een duurzaam platteland, waar plek is voor landbouw én natuur, en waar de stem van bewoners wordt gehoord. We kennen de praktijk. We schuiven net zo gemakkelijk aan rond de vergadertafels in Den Haag als aan de keukentafel thuis.